TÜRKİYE’de ve DÜNYADA YAZILIM SEKTÖRÜ

TÜRKİYE'de ve DÜNYADA YAZILIM SEKTÖRÜ

1.       Türkiye yazılım sektöründe dünyanın neresinde ?

Dünyada Bilişim sektörü büyüklüğü 5 trilyon dolar, Yazılım sektörü büyüklüğü ise 3,5 trilyon dolar mertebelerinde.

Türkiye’de Bilişim sektörü büyüklüğü 2017 itibariyle 25 milyar dolar, Yazılım Sektörü büyüklüğü ise ise 6 milyar dolar civarındadır.

Türkiye Yazılım sektörü geçtiğimiz yıllara göre yaklaşık %20 civarında bir büyüme göstermiştir. BT sektöründe, bir önceki yıla göre en yüksek büyüme yazılım alanında gerçekleşmiştir.

Büyüme oranının 2018’de %25’lere ulaşması tahmin edilmektedir.

Türkiye E-ticaret cirosu ise 5 Milyar dolar mertebelerindedir.

2.       Sektör nasıl bir hacime sahiptir ?

4. Sanayi Devrimi ile nesnelerin interneti, büyük veri, bulut bilişim, yapay zeka ve blok zincir teknolojileri açısından kritik önem taşıyan genişbant teknolojileri yerli imkanlarla üretilmektedir.

Bilişim sektöründe faaliyet gösteren 17 binden fazla işletme, şu an itibariyle yaklaşık 120 bin kişiye istihdam sağlamaktadır.

Türkiye Yerli yazılım üreticileri Yurtiçi ve Yurtdışında yaklaşık 900.000 işletmeye hizmet vermektedir.

BT hizmet alanında yerlilik oranı %85’lerde, yazılımda ise yerlilik oranı %60 mertebelerindedir.

3.       Yazılım sektörünün artıları ve eksileri nelerdir ?

Türkiye’de de son dönemlerdeki Ar-Ge çalışmalarına ve bilişim alanındaki özel destek ve teşviklere rağmen Yerli Yazılım şirketleri, Türkiye yazılım pazarının yarısından çok daha az paya (%24 civarında) sahiptir.

Uzun yıllar Hizmet Sektörü kapsamında değerlendirilen bilişim teknolojisi ve yazılım üreten işletmeler, “Sanayi Sicil Kanunu” kapsamına alınarak sanayici statüsüne kavuşmuştur.

Yazılım sektörü yıllarca eğitiminden üretimine, vergilendirilmesinden kullanımına kadar devlet politikalarında konumlandırılmakta zorlanılmış, son yıllarda da devletin bir çok destek ve teşvik sistemini hayata geçirmesine rağmen sektörün temel sorunları hala çözülebilmiş değildir.

Yazılımı hizmet olarak kapsamı içine alan Hizmet İhracatçı Birliğinin kurulması önemli bir adım olmakla birlikte yurt içinde her alanda yerli yazılımcıların seçilmesi, ihalelerde yerli yazılım firmalarının pilot olması yazılım sektörünün dünyada rekabetçi olması için şarttır.

Yazılım Sektörü olarak yurtdışına açılmanın, dünya markaları çıkarmanın temel yollarından biri de kendi ülkenizde daha çok tercih edilip, daha yüksek paya sahip olmaktan geçmektedir.

Kamu kullanımı için tedarik edilecek yazılımların belirlenecek üretim, kodlama, kaynak kodu ve kalite standartlarına uygun olarak üretilmesi için gerekli akreditasyon ve denetim altyapıları oluşturulmalıdır.

Türkiye’nin en önemli ihracat alanlarından biri olan dijital oyun sektörü gelişmesi için altyapı eksikliklerinin giderilmesi, Ar-Ge ve üretim teşvik ve destekleri ve İhracat Teşviklerinin sağlanması gerekmektedir.

Kamu kurumlarının yazılım alanında risk almaktan çekinmesi, üniversite sanayici işbirliği modeliyle ortak geliştirmek ya da yerli üreticiye destek olacak modellerle çalışmak yerine yabancı yazılım satınalması ya da kendi iç kaynaklarıyla kuruma özel yazılımlar geliştirmeye yönelmesi, yerli yazılım sektörünün büyümesinin önünde büyük engeller oluşturmaktadır.

Devletin arkasında durduğu, kurumlarının proje vererek ya da birlikte yürüterek sektörü desteklediği zaman Yazılım Sektörü hem ülke içinde pazar payını arttıracak büyüyecek, daha çok istihdam yaratacak olup, dünyaya açılma fırsatını da elde edecektir. Dev Yazılım markaları üreten Avrupa’nın gelişmiş ülkelerinde ve Amerika’da bu örnekler çokça mevcuttur.

4.       Türkiye’nin 2023 vizyonunda yazılım ve kodlama sektörünün hedefleri nelerdir ?

Türkiye’nin 2023 yılında en büyük 10 ekonomi içinde olabilmesinin ana bileşenlerinden biri de bilişim teknolojileri sektörünün büyümesinden geçmekte olup, 2023’te 160 milyar dolar büyüklüğe ulaşabilmesi hedeflenmektedir. Daha sıkı politikalar ve atılacak diğer dev adımlarla Devletinde arkasında duracağı bir Yazılım Sektörünün her sene %25 katlanarak büyüyebilecek potansiyeli olduğu bilinciyle 2023 yılında 50 Milyar Dolara, yerlilik oranının da %80-90’lara ulaşması mümkündür.

5.       Girişimcilere yönelik fırsatlar neler olabilir ve özellikle dijitalleşmenin hızla ilerlediği bir ortamda yazılım sektörüne olan ihtiyaç ne kadar artmaktadır ?

Dünyada ve Türkiye’de son yıllarda artan dijitalleşme ihtiyaçları her alanda kendini göstermektedir. Dolayısıyla bu alanlarda her geçen gün yeni teknolojiler ve çözümler üretilmeye başlanmıştır.
Benzer bir şekilde şu an için çok düşük seviyede de olsa bu tür girişimler artmaya başlamıştır.

Türkiye yazılımda henüz bir dünya markası üretememiştir ancak gelecek vaat eden genç nesil potansiyeli arasında yavaş yavaş adaylar ortaya çıkmaya başlamıştır. Daha nitelikli destek ve yatırım sermayesi destekleri ve devletin teşvikleriyle bunu gerçekleştirecek Türkiye’nin yüksek seviyede bir girişimci potansiyeli vardır.

Özellikle siber güvenlik alanında girişimcilere ve yerli yazılımlara şiddetle ihtiyaç duyulmaktadır. Dünyanın dijitalleşmesi ve dijital ürünlerin hızla yayılması, bilişim sistemlerini, kritik altyapıları ve bireyleri siber saldırıların da hedefi haline getirmektedir. Siber saldırıların küresel maliyeti yıllık 400 milyar dolar mertebelerinde olup, 2019 yılında 2,1 Trilyon dolara ulaşacağı tahmin edilmektedir.

Aşağıdaki alanlarda yeni yazılım projelerine ve girişimlere ihtiyaç bulunmaktadır.

• Mobil uygulamalar
• Dijital Oyunlar
• Nesnelerin İnterneti
• Akıllı Otomasyon/Simülasyon Teknolojileri
• Yapay Zeka ve Robotik
• Otonom Sistemler
• Veri Analitiği ve Yapay Zekâ
• Artırılmış Gerçeklik
• Siber Güvenlik
• Bulut teknolojisi
• Eklemeli Üretim
• Blockchain

6.       Sektördeki gelişmeler sanayi sektörlere nasıl yansımaktadır ?

Sanayideki yüksek teknolojiye geçiş ve 4. Sanayi Devrimi diğer sektörlerle yatay ilişki içinde olan ve stratejik önem taşıyan “bilişim ve yazılım” sektörlerine odaklanmayı gerektirmektedir.
Yerli bilişim sektörünü ve dijital teknolojilerini daha etkin ve verimli kullanan Türk Sanayisinin dünya pazarlarından büyük paylar alması kaçınılmazdır.

7.       Türkiye yazılım ihracatında ne durumdadır ?

Türkiye Yazılım ihracat yıllık 1.3 milyar dolara ulaşmış durumdadır.
Türk yazılım üreticileri başta ABD, Almanya ve Hindistan olmak üzere 35 farklı ülkeye yazılım ve yazılım hizmet ihracatı yapmaktadır.

8.       Türkiye’de yazılım bilişim alandaki insan kaynağı işgücü ihtiyacı ne durumdadır ?

Yüksek teknoloji ve hızlı ilerlemelerin yaşandığı Bilişim Teknolojileri sektöründe çok yüksek nitelikli ve de ayrıca ara eleman denilen belli seviyelerde yazılım süreçlerinde çalışacak çok sayıda yetişmiş insan kaynağına ihtiyaç duyulmaktadır.

İstatistikler Türkiye’deki eğitim sistemi çıktılarının dünya ortalamalarının altında kaldığına işaret etmektedir.

Lise ve üniversitelerde sağlanan eğitim müfredatlarının yenilenmesi şarttır.

İnsan kaynakları ve istihdam konudaki en büyük sorun, kısıtlı sayıda yetişmiş elemanın en verimli olacakları şekilde kullanılamamasıdır. Yetişmiş ve nitelikli insan kaynağımızın son yıllarda yurtdışına göçüyor olması, bilişim sektörünün gelişmesini engelleyen unsurlardan biridir.

Eğitim süreçlerinin, seçilen dal, bu dallara göre kısa ve orta dönemli staj programları, aynı alanda önlisans/lisans eğitimleri ve mesleki süreci kesintiye uğratmayacak askerlik görevini kapsayan bütünsel olarak kurgulanması Bilişim sektörü için kritik konu halini almıştır.

ERTAN BARUT

TOBB TÜRKİYE YAZILIM MECLİSİ Başkan Yardımcısı

[email protected]